Ludzie wokół nas

Sytuacja pandemii zmusiła ludzi do wielu zmian. Jedną z nich jest ograniczenie bezpośrednich kontaktów z innymi.

Ma to swoje dobre i złe strony. Czy potrafisz je wskazać?

https://p0.piqsels.com/preview/356/188/872/authority-collaborate-collaboration-command.jpg

Człowiek to istota społeczna - przyzwyczajona do życia wśród innych, szukająca tych, z którymi chce przebywać jak najczęściej. Nazywa ich przyjaciółmi.

Leszek Kołakowski - wybitny filozof - poświecił tej niezwykłej relacji wiążącej ludzi sporo uwagi.
Zastanawiał się na przykład, czy każdy człowiek potrzebuje przyjaciół.

Jakie jest Twoje zdanie na ten temat?
Zapisz teraz temat lekcji i odpowiedz na to pytanie.

Następnie przeczytaj umieszczony w podręczniku na stronie 211. tekst,  dokończ notatkę i wykonaj zadanie.
Całość przygotuj przed kolejna lekcją online, która rozpocznie się we wtorek o godz. 12.00.

 ***(notatka do przepisania)

30 kwietnia 2020r.

Temat: Ludzie wokół nas

Pytanie: Czy każdy człowiek potrzebuje przyjaciół? 

Moja odpowiedź:

Sądzę ( uważam /  jestem przekonana), że ...

Odpowiedź Leszka Kołakowskiego:

Leszek Kołakowski  twierdzi, że ...

Według Leszka Kołakowskiego nie potrzebuje przyjaciół ten, kto:

- ...

- ...

-...

Zdaniem filozofa przyjaźń prawdziwa odznacza się następującymi cechami:

- ...

-...

 

Zadanie 

Podręcznik s. 213/10

****

Wskazówki

(Zapisz co najmniej jedno uzasadnienie potwierdzające stanowisko, że media społecznościowe mogą być miejscem zawierania przyjaźni, i jedno przeciwstawiające się temu zdaniu.)

Kiedy warto się śpieszyć?

Kiedy ostatnio się spieszyłaś? Czym pośpiech był spowodowany? Czy przyniósł zamierzony efekt?

https://p1.pxfuel.com/preview/754/848/893/cherry-blossom-cherry-tree-spring-spring-flowers.jpg

Czasem warto się zatrzymać (zastanów się, jakie sytuacje sprzyjają takiemu zachowaniu).

Nieraz warto się pospieszyć (przemyśl, kiedy to jet zasadne). 

Swoje spostrzeżenia zanotuj w zeszycie pod tematem lekcji (temat widnieje w tytule dzisiejszego wpisu).

Następnie obejrzyj  film umieszczony poniżej i przeczytaj co najmniej dwukrotnie wiersz Jana Twardowskiego (podręcznik s. 95). Wypisz z tekstu utworu dwa - trzy cytaty, które zwróciły Twoją uwagę.

 

Notatka do zapisania

****

28 kwietnia 2020 r. 

Temat: Kiedy warto się spieszyć? 

Zatrzymuję się gdy, ....

Spieszę się, kiedy ...

Cytaty z wiersza  "Spieszmy się" Jana Twardowskiego: 

"...

"...

Krak, smok, Kraków i Wanda

Wiemy, skąd wzięła się nazwa dynastii (czyli rodu) Piastów. Z Lechem kojarzymy Gniezno - pierwszą stolicę Polski.
A jakie pochodzenie ma nazwa dawnej stolicy Polski - Krakowa?

Kraków to gród (czyli osada obronna) Kraka.
Krak zaś...

Zajrzyjmy ponownie do epodręcznika, na znaną Wam stronę. Tym razem zaznajomimy się z  ostatnią z legend: "O Kraku i smoku wawelskim".

Teraz:
- obejrzyj animowany  komiks
- przeczytaj legendę
Znajdziesz je poniżej poznanego ostatnio tekstu:
https://epodreczniki.pl/a/legendarne-poczatki-polski/D14mBeLpA 

(Chętni uczniowie mogą wykonać ćwiczenie 4. umieszczone pod tekstem legendy.)

Zapisz w zeszycie temat lekcji i uzupełnij luki informacjami kim? czym byli / są:

28 kwietnia 2020r.

Temat: Krak, smok, Wanda i Kraków

Krak - 
Wanda - 
Kraków - 

****  

 Teraz

obejrzyj film "O Wandzie, co Niemca nie chciała"

 

(Poniżej tekst legendy)

https://www.bajkowyzakatek.eu/2011/01/polskie-legendy-o-wandzie-co-niemca-nie.html

Wróć teraz  do notatki i napisz, czego uczą te dwie legendy. Uzupełnij  w zeszycie zdania:

"Legenda o Kraku i smoku wawelskim" uświadamia czytelnikowi, że...
"Legenda o Wandzie, co Niemca nie chciała" zwraca uwagę na fakt, iż ...

Pokolenie '20

https://wawamaniak.files.wordpress.com/2015/07/syrenka_01.jpg

 Niemal każdy potrafi rozpoznać ten pomnik i skojarzyć i z miastem, i z legendą. Być może jednak nie każdy wie, kto pozował do postaci warszawskiej syrenki.

Była to Krystyna Krahelska.

Jej również zawdzięczamy słowa słynnej powstańczej piosenki:

Była nieco starsza od większości przedstawicieli pokolenia '20 (pokolenia Kolumbów), których  znasz choćby z utworu Aleksandra Kamińskiego "Kamienie na szaniec".
Urodzeni około 1920 roku i wychowani w wolnej Polsce zdążyli przed wybuchem wojny zdać maturę, w czasie okupacji konspiracyjnie studiowali i walczyli, w przeważającej części zginęli w Powstaniu Warszawskim. Wojna była przeżyciem, które ukształtowało ich świadomość i tożsamość, również tę artystyczną, w największym stopniu.
(na podst. https://www.polskieradio.pl/8/367/Artykul/253744,Wiersze-pokolenia-Kolumbow)

Czas poznać postać i twórczość poety - symbolu pokolenia Kolumbów - Krzysztofa Kamila Baczyńskiego.

Teraz:

Przeczytaj zamieszczony w podręczniku na stronie 75. wiersz "Z głowa na karabinie".

Zapisz notatkę, uzupełniając luki dotyczące pokolenia Kolumbów na podst. informacji w podręczniku (s. 75). Spróbuj zinterpretować podane cytaty, napisz, jak je rozumiesz. Pracuj samodzielnie, warto!
Pracę wykonaj przed spotkaniem w środę (lekcja online rozpoczyna się 11.30).

*****

27 kwietnia 2020r.

Temat: Jak rozumiem wiersz Krzysztofa Kamila Baczyńskiego "Z głową na karabinie"?

pokolenie Kolumbów - ...

K. K. Baczyński (1920 - 1944)  "Z głową na karabinie" (1943)
Podmiot liryczny utworu mówi o własnych doświadczeniach, wrażeniach, przemyśleniach - to  liryka bezpośrednia.


przeszłość (kiedyś)
mnie przecież zdrój rzeźbił chyży - np. kształtował mnie bieg wydarzeń, dorastałem szybko i beztrosko
wyhuśtała mnie chmur kołyska - 
mnie przecież - tak jak i innym / ziemia rosła tęga - miałem marzenia, nie czułem ograniczeń

teraźniejszość (dziś)
nocą słyszę, jak coraz bliżej drżąc i grając / krąg się zaciska -
teraz na dnie śmierci wyrastam - próbuję żyć nawet w beznadziejnych warunkach wojennej codzienności

przyszłość (wkrótce)
prześpię czas wielkiej rzeźby  -
piersi zgniecie czas czarną łapą -

O równoważnikach zdania i zdaniach

Błądząc uliczkami Krakowa, można natknąć się na taki widok:

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4d/Stopka_Kr%C3%B3lowej_Jadwigi.JPG

To kamień wmurowany w ścianę jednego z kościołów, pamiątka po królowej Jadwidze.
Zapoznajcie się z legendą* o stopce królowej Jadwigi  - tym razem jej treść została zapisana  w formie planu.

Wersja pierwsza

1. Ślub węgierskiej księżniczki Jadwigi i  Władysława Jagiełły. 
2. Plan budowy nowego kościoła.
3. Wizyta królowej na placu budowy.
4. Rozmowa Jadwigi z przygnębionym robotnikiem.
5. Podarowanie kamieniarzowi przez królową złotego zapięcia jej bucika.
6. Zauważenia śladu stopy ofiarodawczyni w kamieniu.
7. Wmurowanie  kamienia w ścianę kościoła.

Wersja druga 

1. Władysław Jagiełło pojmuje za żonę węgierską księżniczkę Jadwigę.
2. Królowa planuje budowę nowego kościoła.
3. Jadwiga obserwuje postępy prac.
4. Królowa rozmawia ze zmartwionym robotnikiem. 
5. Jadwiga ofiaruje kamieniarzowi złote zapięcie swego buta.
6. W kamieniu odbija się ślad stopy królowej Jadwigi.
7. Kamień zostaje wmurowany w ścianę kościoła.

Pierwsza wersja zawiera równoważniki zdań ( wypowiedzenia bez orzeczeń, czyli bez czasowników), druga zaś zapisana została w postaci zdań. Wyróżniono w niej orzeczenia, to jest  czasowniki w formie osobowej. 

Przypomnij sobie: 

Każde zdanie posiada orzeczenie. Zdanie pojedyncze to zdanie z jednym orzeczeniem.  


*Całą (bardzo krótką) legendę możesz przeczytać np. tutaj.

Jak mówić o tym, co dla nas ważne?

Ważne jest to, czemu przydajemy wagę. 

Na wielu lekcjach rozmawialiśmy o tym, co było ważne dla bohaterów lektur czy współczesnych ludzi. Dzieliliśmy wartości na materialne i niematerialne.

https://www.goodfreephotos.com/cache/other-photos/clam-with-pearl-in-it_800.jpg?cached=1533934238

Mieć czy być? W literaturze wielu epok znajdziemy nawiązania do takich rozważań.

Proszę, byście przeczytali  zamieszczone w podręczniku na stronach 79. i 80. teksty.
Porozmawiamy o nich podczas spotkania online we wtorek 28 kwietnia o godzinie 12.00.

Skąd wzięła się nazwa dynastii Piastów?

Poznaliśmy legendę o powstaniu Gniezna, o Lechu i jego potomkach - Lechitach.
A kto panował po Lechu?

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d5/Mysia_Kruszwica%2C_zach%C3%B3d.jpg

*

Na pewno słyszałeś o dynastii Piastów. Skąd wzięła się jej nazwa? Oczywiście - od Piasta!

A Piast...
Zajrzyj do e-podręcznika

  https://epodreczniki.pl/a/legendarne-poczatki-polski/D14mBeLpA

Przypomnij sobie:
- czym jest legenda (wykonaj ćwiczenie 1)
- treść legendy o trzech braciach (komiks, nagranie, ćwiczenia 2.1, 2.2., 2.3)
i poznaj dzieje Piasta: 
- obejrzyj film i zapoznaj się legendą o Piaście i złym księciu Popielu (przeczytaj tekst lub wysłuchaj nagrania, śledząc tekst).


Następnie zapisz w zeszycie notatkę, uzupełniając luki odpowiednimi imionami.

******

24 kwietnia 2020r.

Temat:  Skąd wzięła się nazwa dynastii Piastów?



 Dynastia Piastów wywodzi się od ..........................., który był synem .................. i ......................... .

 ******

Informacje dodatkowe:

* Fotografia przedstawia Mysią Wieżę w Kruszwicy. Możesz ją zwiedzić, podróżując Szlakiem Piastowskim - śladami początków państwa polskiego.
https://paragonzpodrozy.pl/19195/szlak-piastowski/

(kliknij, jeśli ciekawi Cię, co można zobaczyć w okolicach Gniezna i Kruszwicy)

Czego się nauczyliśmy, pracując z lekturą "W pustyni i w puszczy"?

 Nauczyłam / nauczyłem się

• większej kreatywności
  
• twórczego myślenia
  
• tego, że warto mieszać różne techniki wykonania
  
• robić lwa z papieru
  
• robić baobab i skały z papieru
  
• tego, że można odtwarzać miejsca z książek
  
• dzięki pracy nad makietą lepiej poznałem bohaterów lektury. Przyswoiłem ich imiona i cechy charakteru
  
• tego, że można zrobić coś z niczego
  
• przenoszenia wizji na makietę
  
• wymyślania, jak to zrobić.
  
  To głosy  (żałuję, że było ich tylko 10) Waszych koleżanek i kolegów pracujących nad makietami związanymi z lekturą "W pustyni i w puszczy".

Prace wciąż można podziwiać (kliknij)


 A tutaj dowiecie się, które makiety zostały wyróżnione i z jakiego powodu (klik)

Gratuluję pomysłów i zapału do pracy!

Gdyby ktoś zechciał rozwijać swe zdolności, może spróbować... narysować słonia (albo małpkę).

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6c/What_To_Draw_Image_42.png

Formanty i ich funkcje

We wtorek na lekcji online przypomnieliśmy sobie, jak nazywają się typy formantów.

Formant, który pojawia się po podstawie słowotwórczej to przyrostek, np.

chleb =======> chlebek
wyraz =======> wyraz
podstawowy   pochodny,

przedrostek umieszczamy przed podstawą słowotwórczą (czyli częścią wyrazu pochodnego wspólną z wyrazem pochodnym), np.

różnić ==========>odróżnić
wyraz =======> wyraz
podstawowy   pochodny.

 Podstawy słowotwórstwa:

Bywa i tak, że wyraz pochodny od podstawowego różni się, choć nie dodajemy do podstawy słowotwórczej żadnego formantu.
Przyjrzyjmy się przykładowi:
 napisać======>napis
wyraz =======> wyraz
podstawowy   pochodny.
Mówimy wówczas o formancie zerowym: wyraz pochodny powstał poprzez odrzucenia części wyrazu podstawowego.
Ten formant zapisujemy w ten sposób: napis- Ø


 Istnieją jeszcze wrostki (formanty łączące dwie podstawy słowotwórcze) tworzące złożenia.
Co widzisz?

Gwiazdozbiór Oriona

 To gwiazdozbiór. Nietrudno zauważyć, iż słowo to powstało z połączenia dwóch wyrazów: gwiazda i zbiór.
gwiazda zbiór ===>gwiazdozbiór
wyrazy ======> wyraz
podstawowe   pochodny.

Tak powstałe słowo nazywamy złożeniem: złożono je z dwóch słów połączonych formantem (-i-, -y-, -o-), np. wiercipięta, włóczykij, owadożerny.

Zwróć uwagę, że podczas odmiany tego wyrazu przez przypadki odmienia się tylko część pochodząca z drugiego wyrazu podstawowego. 

Notatka do zapisania w zeszycie:
Pod tematem należy przepisać definicje typów formantów (podręcznik s. 292 - u góry strony na beżowym tle), potem pozostałą część notatki.

 23 kwietnia 2020r.

Temat: Formanty i ich funkcje 


W zależności od...

 Dzięki formantom:
- tworzymy nowe wyrazy (herbata ====> herbaciarnia)
- nadajemy barwę uczuciową (kot===> koteczek, żółw===> żółwisko)
- tworzymy inną część mowy (czytać===>czytanie)
- wpływamy na styl wypowiedzi (fotografia===>fotka)

Zadanie
Wykonaj zadanie (Teams). Termin do piątku  24 kwietnia do godziny 20.00

******

Powtarzamy wiadomości o częściach mowy

Notatka (kliknij) dla uczniów nieobecnych na lekcji online 21 kwietnia (dokument wygasa w środę 29 kwietnia) - proszę przepisać ją do zeszytu.

Praca domowa - zadanie do wykonania w Teams (do godziny 20.00  w środę 22 kwietnia).

Każdy zna tę opowieść

Mit, legenda, przypowieść - każda z tych opowieści ma charakterystyczne dla siebie cechy.

Ciekawe, czy potrafisz je wskazać. Mam nadzieję, że tak.

Sporo czasu poświęciliśmy bowiem mitom (także w tym roku) - spróbuj sobie przypomnieć co najmniej ich 3 tytuły. Poznaliśmy także dokładnie przypowieści - o siewcy i o talentach.

A legendy?

Sprawdź, czy kojarzysz poniższe nazwy własne (czyli pisane wielką literą):

WAWEL

POPIEL

św. KINGA

BAZYLISZEK

GIEWONT

WANDA

WARS

Sądzę, że wszystkie (albo prawie wszystkie) potrafisz połączyć z określonym czasem lub miejscem: to właśnie cecha legendy.

Czas na działanie!

Przeczytaj, jak szczegóły opisanych w  legendzie o Lechu, Czechu i Rusie wydarzeń wyobraziła sobie Wanda Chotomska - jej opowieść znajdziesz w podręczniku  na stronach 143 -146.

Po przeczytaniu tekstu przepisz notatkę, uzupełniając diagram ze słowem LEGENDA odpowiednimi postaciami lub miejscami znanymi z legend (możesz wykorzystać umieszczony wcześniej przykład ). 

Pod diagramem przepisz tekst ze strony 143. podręcznika (8 linii),  znajdź i podkreśl w przepisanych zdaniach wszystkie nazwy własne. Pracę wykonaj na najbliższy piątek 24 kwietnia.


Notatka do przepisania w zeszycie

**************

 22 kwietnia 2020 r.

 Temat: Lech, Czech i Rus - każdy zna tę legendę


legenda - opowieść zawierająca elementy fantastyczne, często związana z konkretnym miejscem, historycznymi postaciami lub wydarzeniami

L

E

G

E

N

D

A

    W czasach, kiedy ludzie nie umieli pisać...

**************

Przypominam o zadaniu (Teams).

Krak, smok, Wanda i Kraków

Wiemy, skąd wzięła się nazwa dynastii (czyli rodu) Piastów. Z Lechem kojarzymy Gniezno - pierwszą stolicę Polski.
A jakie pochodzenie ma nazwa dawnej stolicy Polski - Krakowa?

Kraków to gród (czyli osada obronna) Kraka.
Krak zaś...

Zajrzyjmy ponownie do epodręcznika, na znaną Wam stronę. Tym razem zaznajomimy się z  ostatnią z legend: "O Kraku i smoku wawelskim".

Teraz:
- obejrzyj animowany  komiks
- przeczytaj legendę
Znajdziesz je poniżej poznanego ostatnio tekstu:
https://epodreczniki.pl/a/legendarne-poczatki-polski/D14mBeLpA 

(Chętni uczniowie mogą wykonać ćwiczenie 4. umieszczone pod tekstem legendy.)

Zapisz w zeszycie temat lekcji i uzupełnij luki informacjami kim? czym byli / są:

22 kwietnia 2020r.

Temat: Krak, smok, Wanda i Kraków

Krak - 
Wanda - 
Kraków - 

****  

 Teraz

obejrzyj film "O Wandzie, co Niemca nie chciała"

 

(Poniżej tekst legendy)

https://www.bajkowyzakatek.eu/2011/01/polskie-legendy-o-wandzie-co-niemca-nie.html

Wróć teraz  do notatki i napisz, czego uczą te dwie legendy. Uzupełnij  w zeszycie zdania:

"Legenda o Kraku i smoku wawelskim" uświadamia czytelnikowi, że...
"Legenda o Wandzie, co Niemca nie chciała" zwraca uwagę na fakt, iż ...

Skąd wzięła się nazwa dynastii Piastów?

Poznaliśmy legendę o powstaniu Gniezna, o Lechu i jego potomkach - Lechitach.
A kto panował po Lechu?

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d5/Mysia_Kruszwica%2C_zach%C3%B3d.jpg

*

Na pewno słyszałeś o dynastii Piastów. Skąd wzięła się jej nazwa? Oczywiście - od Piasta!

A Piast...
Zajrzyj do e-podręcznika

  https://epodreczniki.pl/a/legendarne-poczatki-polski/D14mBeLpA

Przypomnij sobie:
- czym jest legenda (wykonaj ćwiczenie 1)
- treść legendy o trzech braciach (komiks, nagranie, ćwiczenia 2.1, 2.2., 2.3)
i poznaj dzieje Piasta: 
- obejrzyj film i zapoznaj się legendą o Piaście i złym księciu Popielu (przeczytaj tekst lub wysłuchaj nagrania, śledząc tekst).


Następnie zapisz w zeszycie notatkę, uzupełniając luki odpowiednimi imionami.

******

20 kwietnia 2020r.

Temat:  Skąd wzięła się nazwa dynastii Piastów??



 Dynastia Piastów wywodzi się od ..........................., który był synem .................. i ......................... .

 ******

Informacje dodatkowe:

* Fotografia przedstawia Mysią Wieżę w Kruszwicy. Możesz ją zwiedzić, podróżując Szlakiem Piastowskim - śladami początków państwa polskiego.
https://paragonzpodrozy.pl/19195/szlak-piastowski/

(kliknij, jeśli ciekawi Cię, co można zobaczyć w okolicach Gniezna i Kruszwicy)

O odmianie nazw własnych

Dlaczego mawia się, że obcokrajowcom niełatwo nauczyć się języka polskiego? 

Zapewne wpływa na to trudna wymowa, skomplikowana odmiana wyrazów, ortografia i spora liczba wyjątków od zasad. 

Język polski bywa kłopotliwy także dla samych Polaków, choćby wówczas, gdy zastanawiają się nad odmianą nazw miejscowości (w Zakopanym czy w Zakopanem), imion (widzę Bruna czy Brunona) lub nazwisk (rozmawiam z Markiem Citko czy Citką). Wątpliwości rozstrzygnie słownik poprawnej polszczyzny, jednak podstawowe zasady odmiany nazw własnych warto znać.

Posłuchajmy autorytetu - językoznawcy profesora Jana Miodka:

 

 

 Odmiana rzeczowników jest prastarą właściwością języka polskiego – nie zubożajmy go przez zanik tej cechy.

 profesor  Irena Bajerowa

  

Czy wiesz, ile osób nosiło Twoje nazwisko 18 lat temu? Zajrzyj na stronę  

http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndistr

 Znajdziesz tam także informacje dotyczące odmiany nazwisk i nazw miejscowości (jednak najlepszym źródłem takich wiadomości ciągle jest słownik poprawnej polszczyzny). 

Polecenia  (do wykonania na środę 22 kwietnia)

Z dzisiejszą datą zapisz w zeszycie temat kolejnej lekcji: O odmianie nazw własnych   

Przypomnij  sobie wiadomości:

 - przejrzyj przykłady podane w podręczniku na stronach 253 - 261 (głównie pod kątem ortografii)

- wykonaj w zeszycie zadania z podręcznika:

s. 253/ćw. 1

s. 262 / ćw. 9 (3 wybrane przykłady) tutaj znajdziesz pomoc

Każdy zna tę opowieść

Mit, legenda, przypowieść - każda z tych opowieści ma charakterystyczne dla siebie cechy.

Ciekawe, czy potrafisz je wskazać. Mam nadzieję, że tak.

Sporo czasu poświęciliśmy bowiem mitom (także w tym roku) - spróbuj sobie przypomnieć co najmniej ich 3 tytuły. Poznaliśmy także dokładnie przypowieści - o siewcy i o talentach.

A legendy?

Sprawdź, czy kojarzysz poniższe nazwy własne (czyli pisane wielką literą):

WAWEL

POPIEL

św. KINGA

BAZYLISZEK

GIEWONT

WANDA

WARS

   Sądzę, że wszystkie (albo prawie wszystkie) potrafisz połączyć z określonym czasem lub miejscem: to właśnie cecha legendy.

Czas na działanie!

Uwaga: pracę rozłóż w czasie: wszystkie polecenia należy wykonać do poniedziałku 20 kwietnia.

Przeczytaj, jak szczegóły opisanych w  legendzie o Lechu, Czechu i Rusie wydarzeń wyobraziła sobie Wanda Chotomska - jej opowieść znajdziesz w podręczniku  na stronach 143 -146.

Po przeczytaniu tekstu przepisz notatkę, uzupełniając diagram ze słowem LEGENDA odpowiednimi postaciami lub miejscami znanymi z legend (możesz wykorzystać umieszczony wcześniej przykład ). 

Pod diagramem przepisz tekst ze strony 143. podręcznika (8 linii),  znajdź i podkreśl w przepisanych zdaniach wszystkie nazwy własne.


Notatka do przepisania w zeszycie

**************

 15 kwietnia 2020 r.

 Temat: Lech, Czech i Rus - każdy zna tę legendę


legenda - opowieść zawierająca elementy fantastyczne, często związana z konkretnym miejscem, historycznymi postaciami lub wydarzeniami

L

E

G

E

N

D

A

    W czasach, kiedy ludzie nie umieli pisać...

**************

Uwaga: w piątek o 10.30 spotkanie (Teams). Zapraszam!

Czym karmi się tęsknota?

Proszę przeczytać opowiadanie "Góra królowej Bony" (podręcznik s. 182) oraz wiersz "W pamiętniku Zofii Bobrówny" (s. 184).

Utwór online:
https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/w-pamietniku-zofii-bobrowny.html

Wiersz powinien być odczytany po cichu dwukrotnie oraz co najmniej raz na głos w obecności rodzica.

Ruiny zamku na Górze Bony w Krzemieńcu

Notatka do przepisania i uzupełnienia (w zeszycie przedmiotowym). 

15 kwietnia 2020 r.

Temat: Czym karmi się tęsknota?

Juliusz Słowacki (1809 - 1849) - polski poeta

W wierszu "W pamiętniku Zofii Bobrówny"  podmiot liryczny ujawnia swoje uczucia. Pisze o tęsknocie za ojczyzną, która kojarzy mu się z przyrodą (kwiateczki, Ikwa - rzeka, gwiazdy)  i młodością ("byłem ja niegdyś, jak Zośka, dzieciną").

W utworze pojawiają  się epitety (określenia rzeczownika) , np. gwiazdeczki (jakie?) ..................., los (jaki?) ......................., oraz porównanie kraj jakby (co?) .................. .

Wiersz składa się z 3 sześciowersowych strof.

Rymy: 

 1 zwrotka                                                            2 zwrotka
prosi    a                                                              .....................
wróci    b                                                             ....................
Zosi      a                                                             .....................
zanuci  b                                                             .....................
zleci     c                                                                                                                                    
poeci    c


Zadanie
Napisz, jak rozumiesz słowa: "skarbem jest przeszłość, historia, legenda, wszystko, co kryje się w dziejach tej ziemi".

Wesołych Świąt!

I niech się święci ten dzień, co jest miłość K.K. Baczyński

Zapraszamy w progi klasowego muzeum

https://c.pxhere.com/photos/e7/7a/sanok_open_air_museum_rural_cottage_wooden_balls_the_roof_of_the_poland_old_architecture-846713.jpg!d

Może w podobnym wnętrzu - domu Mateusza - odnaleźli się bracia?
Dziś takie miejsca znajdziesz w skansenach - muzeach na świeżym powietrzu, choćby w Sanoku czy Kolbuszowej.

My też mamy własne muzeum - udało nam się je stworzyć dzięki Waszej pracy.
Zapraszam do obejrzenia zgromadzonych eksponatów:

https://docs.google.com/presentation/d/15ZtYW6SdE-lvFUQSsulR1Kuq9dbswPPknvkz5D2bYrg/edit?usp=sharing

Przyjrzyjcie się "gablotom", a następnie podzielcie się swoimi wrażeniami, wypełniając kwestionariusz

https://forms.gle/Nh9NRKP5gExmakmdA

Po wypełnieniu ankiety kliknij umieszczone pod nią   zielone pole prześlij.

Wśród słów - co pamiętamy ze słowotwórstwa?

Słowa, słówka, półsłówka, słownie i słownik, wysłowić się i słowotwórstwo - nietrudno  zauważyć, że te wyrazy są połączone - nie znaczeniem, gdyż każdy nazywa inne pojęcie, jednak w każdym znajdziemy odniesienie do wyrazu słowo.

słówko - powiem zdrobniale o słowie
słownik - to coś, co zawiera słowa
słownie - przy pomocy słowa

Pamiętamy, że takie zbiory słów nazywamy rodziną wyrazów, czyli wyrazami pokrewnymi.

Z klasy VI powinniśmy przypomnieć sobie pewne wiadomości. Znajdują się one w naszym podręczniku na stronie 288.  Proszę je sobie przypomnieć, warto także zajrzeć na tę stronę. (kliknij).

Notatka do przepisania:

 7 kwietnia 2020 r.

Temat: Słowotwórstwo -  co już powinniśmy wiedzieć?

wyraz podzielny słowotwórczo - wyraz pochodzący od innego słowa, mający z nim wspólna część

np. słówko - to zdrobniała forma wyrazu słowo

                        (definicja - parafraza słowotwórcza)

słowo - słówko

 wyraz podstawowy ====> wyraz pochodny

wyraz podstawowy - wyraz, od którego tworzy się nowe słowo
wyraz pochodny - wyraz, który został utworzony od jakiegoś słowa


Zadanie
Podręcznik s. 289/1 (proszę wykonać w zeszycie)

W świecie lektur - powtórzenie

Poznaliśmy wiele lektur. Warto przypomnieć sobie ich świat przestawiony, treść, formę, problemy, których dotyczyły. 

Praca dla Was!
Zadanie należy wykonać na czwartek 16 kwietnia (po przerwie świątecznej!) Jeśli wrócimy do szkoły, prace można będzie przynieść na lekcję.

      Przygotuj  co najmniej* 5 pytań  dotyczących każdej z umieszczonych w Twoim zestawie lektur. Prześlij je (wraz z odpowiedziami) do nauczyciela. 

      Uwzględnij:
    • problematykę utworu (O czym jest mowa? Na jaki problem zwrócono uwagę?)
    • pytanie wymagające argumentowania (Uzasadnij, dowiedź, że… )
    • świat przedstawiony (Kto? Co? Gdzie? Kiedy?)
    • formę utworu (liryka, epika, dramat; powieść i jej odmiany, rodzaj dramatu itp.)

Podpowiedź: 

      Aleksander Kamiński Kamienie na szaniec
 Przykładowe pytania
    • 1. Jakie wzorce zachowań przekazuje nam utwór? (problematyka)
    • 2. Gdzie rozgrywa się akcja? (świat przedstawiony)
    • 3. Jakim typem utworu jest dzieło Kamienie na szaniec? (forma)
    • 4. Uzasadnij, że Kamienie na szaniec można uznać za reportaż. (argumentowanie)
    • 5. Podaj, jakie nazwiska nosili 3 bohaterowie utworu.  (świat przedstawiony)

Odpowiedzi, np.
1. Utwór Kamienie na szaniec porusza problemy patriotyzmu, lojalności i przyjaźni.
2. W Warszawie i jej okolicach.
3. Utwór może być uznany za gawędę harcerską.
4. Utwór można uznać za reportaż, ponieważ przedstawia wydarzenia spisywane niemal „na gorąco”, których autor był świadkiem,
5. Jan Bytnar (Rudy), Maciej Aleksy Dawidowski (Alek), Tadeusz Zawadzki (Zośka). 

Zestawy. Uwaga! Numery w nawiasie są tożsame z listą w dzienniku. Można pracować w parach (limit pytań na osobę pozostaje bez zmian).

Zestaw 1. (nr 01 - 04)
    1. Balladyna – Juliusz Słowacki
    2. Opowieść wigilijna – Charles Dickens
    3. Quo vadis – Henryk Sienkiewicz
Zestaw 2. (nr 05 - 09)
    4. Śmierć Pułkownika - Adam Mickiewicz
    5. Syzyfowe prace – Stefan Żeromski
    6. Zemsta – Aleksander Fredro
 Zestaw 3. (nr 10-13)
    7. Świtezianka - Adam Mickiewicz
    8. II część Dziadów - Adam Mickiewicz
    9. Pan Tadeusz– Adam Mickiewicz
Zestaw 4. (nr 14 -17) *
    10. Latarnik – Henryk Sienkiewicz;
    11. Żona modna – Ignacy Krasicki
    12. Mały Książę – Antoine de Saint-Exupéry
    13. Reduta Ordona - Adam Mickiewicz


* w związku z większą liczbą tytułów w zestawie 4. należy opracować łącznie co najmniej 15 pytań, uwzględniając jednak wszystkie utwory (czyli np. 4 pytania do Latarnika, 4 do kolejnego utworu... - razem 15).

Celem ćwiczenia jest utrwalenie wiedzy, zatem rozłóżcie sobie pracę na kilka dni.     
Korzystajcie z pamięci, zeszytów i użytecznych pomocy. Bądźcie twórczy!

Nieźle? Znakomicie!

Wasze makiety, których fotografie przesłaliście, stworzyły niezwykłą wystawę.
Udało się na nich ukazać niejedną scenę opisaną w naszej lekturze. 

https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?q=tbn%3AANd9GcRLb6TbWvk5iFAwSuG0Evp2aCGIIf32CXHSnuXHqzaITd5OMKAd&usqp=CAU

Ten, kto ma wyobraźnię, nigdy się  nie nudzi. Nie obawia się niepogody ani samotności. Nierzadko potrafi zaskoczyć znajomych swoimi pomysłami, o które nikt by go nawet nie podejrzewał!


Wkrótce nadejdzie (a może już nadszedł) czas, w którym nasze domy wypełni zapach świątecznych dań. Babki, mazurki i inne wypieki czekają na ozdoby - tutaj także przyda się Wasza wyobraźnia.
Nieraz dzielimy się swoimi przepisami lub wyjaśniamy, w jaki sposób wykonać świąteczną czy okolicznościową ozdobę.

Używamy  tym celu instrukcji.
I przepis, i instrukcja - o ile ją zapisujemy - wymaga dobrej znajomości ortografii. Stąd też w powyższym tekście pojawiły się wyróżnione kolorem słowa. Wiążą się one z pisownią partykuły nie.

Notatka do zapisania w zeszycie:

 6 kwietnia 2020r.

Temat: Nie wiesz, jak to zrobić? To nietrudne!

nie wiesz - nie z  czasownikiem piszę osobno
nietrudne -  nie z przymiotnikiem w  stopniu równym piszę razem 
                  (lecz w stopniu wyższym i najwyższym - osobno:  nie trudniejsze, nie najtrudniejsze) 

instrukcja  - zrozumiały, jednoznaczny tekst przedstawiający sposób wykonania czegoś lub postępowania w jakiejś sytuacji uwzględniający kolejność czynności; rodzajem instrukcji jest przepis

przepis zawiera: nazwę potrawy, potrzebne składniki,  sposób wykonania; stosujemy w nim jednolite formy czasowników (np. bezokoliczniki: utrzeć, ubić, przecedzić albo formy osobowe: utrzyj, ubij, przecedź)

Zadanie 
Zapisz przepis na dowolną potrawę wielkanocną.   
(proszę wykonać na środę - wzór: podręcznik s.  212, Wasz  przepis może być wymyślony)

Co to znaczy być człowiekiem?

W naszym zespole (Teams - Office 365) pojawiło się zadanie.

Proszę się zalogować i wykonać zamieszczone  polecenie do godziny 20.00 we wtorek 7 kwietnia.

https://teams.microsoft.com/_#/school/classroom/Og%C3%B3lny?threadId=19:5ce55c7a6f724b1f99cac8818657e4b6@thread.tacv2&ctx=channel


Przypominam, że w poniedziałek kwietnia o godzinie 10.00 zaplanowaliśmy spotkanie online.

Zatem do zobaczenia! 

Przeżyć

Do pensjonatu w górach jeździłby,
na obiad do jadalni schodziłby,
na cztery świerki z gałęzi na gałąź
nie otrząsając z nich świeżego śniegu
zza stolika pod oknem patrzyłby.

[...]

O chrząstce ucha ledwie draśniętej pociskiem
- gdy głowa uchyliła się w ostatniej chwili,
 ,,cholerne miałem szczęście'' mawiałby.

[...]

Wisława Szymborska (W biały dzień  lata '80 XX w.) tak widziała teraźniejszość młodego utalentowanego poety, który zginął  w czasie powstania warszawskiego. Gdyby przeżył...

Ale zginął, tak jak wcześniej Alek, Rudy i Zośka. I rzesze Polaków: takich jak Ty, Twoi bliscy, sąsiedzi...

O tych nieludzkich czasach pisał Aleksander Kamiński w "Kamieniach na szaniec".
Przypomnijmy sobie przedstawione tam wydarzenia:

"Kamienie na szaniec' to lektura, którą się przeżywa. Przedstawia bowiem emocjonujące wydarzenia, zmusza do przemyśleń, wzrusza i niepokoi.

Wiedza o tym, że autor przytoczył dokładnie fakty historyczne, może sugerować, że to książka historyczna, lecz przede wszystkim to literatura faktu, ma cechy reportażu (czyli relacji z autentycznych wydarzeń).
Sam Kamiński zaczął  swą książkę słowami:
Posłuchajcie opowiadania o Alku, Rudym, Zośce...
sugerując opowieść dla kręgu bliskich osób - jak przy harcerskim ognisku. Tak więc można powiedzieć, że to gawęda harcerska.

Czy tak drastyczne wydarzenia, jak akcja pod Arsenałem  mogą być opowiadane w harcerskim kręgu?
Czy mówią coś ważnego?

Warto się nad tym problemem zastanowić.

 Notatka do przepisania:

 3 kwietnia 2020 r.

 Temat: Przeżyć

przetrwać trudne doświadczenia   <------ przeżyć ------> doznać silnych emocji

"Kamienie na szaniec" można uznać za
- reportaż (literaturę faktu) przedstawia bowiem wydarzenia znane autorowi ze źródeł i własnego doświadczenia, pisane pod wpływem przeżytych wypadków
- powieść historyczną, opartą na faktach
- gawędę harcerską, co sugeruje wprowadzenie: "Posłuchajcie opowiadania o Alku, Rudym, Zośce..."

Zadanie

Czy akcja pod Arsenałem miała sens? Zajmij stanowisko, uzasadnij je co najmniej dwoma argumentami.

Wystawa naszych prac

Nadszedł czas na pożegnanie z bohaterami lektury.

 

https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?q=tbn%3AANd9GcRRutiULZfmJzEXVJwew7zjUXkm-Gyla3m6oHlLErgE6cULJh5u&usqp=C

Oto Wasze prace:

https://docs.google.com/presentation/d/1MowrUs9QaTtHH_J8NBF36p3jd1cOJGQu9kApOpztunI/edit?usp=sharing

(Jeśli ktoś nie życzy sobie udostępniania swej pracy, proszę dać mi znać).

A teraz czas na ocenę. Proszę, by każdy wypełnił poniższy formularz (trzeba wypełnić wszystkie pola) i przesłał go, używając umieszczonego podankietą zielonego prostokąta  prześlij.


https://forms.gle/eJQjTHuCPMe3T8pR6 




Dla utrwalenia treści proponuję jeszcze w wolnej chwili zapoznanie się ze streszczeniem - w naprawdę krótkiej formie.

http://www.dziecionline.pl/maluch/bajki/nel/1.htm

Budowa "Zemsty"

Poznaliśmy już liczne terminy: akt, scena, ekspozycja, punkt kulminacyjny... Te elementy tworzą całość. Forma jest ważna, tak samo jak treść.
Jakie wydarzenia przedstawiał Fredro w swej komedii, co składa się na jej treść??

Przypomnijmy je sobie

 EKSPOZYCJA, czyli

sytuacja przedstawiona w punkcie wyjścia fabuły dramatycznej (lub epickiej)  wprowadzająca  wstępnie odbiorcę w świat postaci, konflikt i problematykę utworu.

Cześnik - sąsiad Rejenta - chce poślubić Podstolinę. Obaj żyją w niezgodzie. Wacław, syn Rejenta,  kocha Klarę - podopieczną Stolnika. Małżeństwu młodych ludzi stoją na przeszkodzie  waśnie ich rodzin. Ten stan burzy...

ZAWIĄZANIE AKCJI, czyli
wstępny etap przebiegu akcji budowanej według klasycznych zasad; zarysowuje się w nim podstawowy konflikt i ujawniają się główni uczestnicy

...kłótnia o naprawę muru granicznego.

ROZWÓJ AKCJI, czyli

najbardziej rozbudowana część przebiegu akcji, narastają w niej zarysowane w zawiązaniu akcji konflikty zmierzające ku jej rozwiązaniu.

Cześnik oświadcza się Podstolinie, przygotowuje wesele. Wacław za sprawą Papkina znajduje się w zamku Cześnika, tam spotyka Podstolinę, potem  ucieka. Rejent pisze pozew przeciw sąsiadowi i zawiera umowę z Podstoliną, która zrywa zaręczyny z Cześnikiem, ten zwabia Wacława do zamku.

PUNKT KULMINACYJNY, czyli

jeden z najważniejszych elementów akcji, moment, w którym napięcie przeciwstawnych dążeń (konflikt) osiąga najwyższy stan.

Cześnik wyzywa Rejenta na pojedynek. Rejent zmusza syna do ożenku z Podstoliną. Szczęście młodych jest zagrożone. Cześnik na złość sąsiadowi nakazuje Wacławowi ożenek z Klarą.

 ROZWIĄZANIE AKCJI, czyli
końcowy etap przebiegu akcji budowanej według klasycznych reguł, rozstrzygniecie konfliktu.

 Klara Raptusiewiczówna poślubia Wacława Milczka. Kończy spór między sąsiadami.

 Streszczoną historię  (kolor liliowy) przepiszcie do zeszytu, a następnie przerysujcie umieszczony w poniższym odnośniku schemat ukazujący

Obrazkowy schemat budowy (kliknij)

Jeszcze raz o rozprawce - utrwalamy umiejętności

Rozprawka to tekst argumentacyjny, który konstruujemy po to, aby przekonać odbiorcę (odbiorców) do swoich racji. Dyskutujemy, przekonujemy, wyjaśniamy, bronimy swych przekonań.

Rozprawka jako forma wypowiedzi pojawia się w arkuszu egzaminacyjnym, podczas egzaminu próbnego 30 marca każdy mógł wybrać temat nr 2:

Łatwiej pokonać każdą trudność, gdy dąży się do swojego wymarzonego celu. Czy zgadzasz się z tym poglądem? 

Zaznaczony fragment jest charakterystyczny dla rozprawki z  hipotezą.

Pytanie to wymaga  od nas bowiem przemyślenia stanowiska wobec sformułowanego problemu i wyrażenia go,  a można to uczynić na 3 różne sposoby.
Można się zgodzić (1) ze stwierdzeniem, że łatwiej pokonać każdą trudność, gdy dąży się do swojego wymarzonego celu, można się z tą myślą nie zgodzić (2), można także uznać, że nie da się wobec niej zająć jednoznacznego stanowiska (3).

Pamiętacie, że nieraz omawialiśmy to zagadnienie na lekcjach i doszliśmy do wniosku, że najwięcej pracy wymagałoby  od autora rozprawki przyjęcie 3. stanowiska - wówczas bowiem musi podać argumenty za i przeciw stwierdzeniu widocznemu w temacie pracy.

Często jednak pojawia się rozprawka z tezą, czyli takie sformułowanie, które narzuca nam stanowisko,   my musimy je tylko uzasadnić.
Przykład takiego tematu:
Udowodnij, że łatwiej pokonać każdą trudność, gdy dąży się do swojego wymarzonego celu. 

Zauważcie: nikt mnie nie pyta, co sadzę na ten temat. Nie zajmuję stanowiska, bo jest już wyrażone.

Ale rozprawka to nie tylko wstęp, dlatego proszę  uważnie przeczytać tekst na stronie

https://epodreczniki.pl/a/uczymy-sie-redagowac-rozprawke/Dq3DhzaTi

i przemyśleć temat zamieszczonej tam rozprawki:

Czy zgadzasz się z twierdzeniem, że współczesna młodzież nie dorównuje pokoleniu Alka, Zośki i Rudego?

Warto jeszcze zajrzeć pod ten adres:
https://i.pinimg.com/originals/06/2c/ae/062caeddbce32d959b2ed0f661412974.jpg

Chętni (i mający czas) mogą tę grafikę przerysować,  dostosowując do swoich potrzeb lub wydrukować i wkleić do zeszytu.